Bir Egeli olarak tanımadığım ot yok diye düşünürdüm. Çünkü mesela ‘arapsaçı’ denince Erkin Koray’ın şarkısı değil, lezzetli bir ot gelir benim aklıma.
Bir gün pazarda sebze alışverişi yaparken, kocaman bir yığın hiç tanımadığım bir ot çeşidi gördüm. Otun adını ve nerelerde kullanıldığını öğrenmem lazımdı. Usulca yaklaşıp otların iyilerini seçen bir kadına sordum. Adı ‘çiriş’miş. Ispanak gibi yemeği oluyor dedi kadın. Yalnız çok keskin bir kokusu vardı otun. Hemen birazını poşete doldurdum ve eve gelir gelmez bir kısmını yemek yaptım. Azıcık kıymayla, salça, soğan, bir kaşık da bulgur.
Aman Allah’ım, ne kadar lezzetliydi. Pınar’ın tavsiyesiyle kalanı börek yapmak için kullandım. Malzemeyi artırmak için biraz ıspanak ve yeşil soğan yaprakları da ekledim. Hatta eşim son bir müdahaleyle azıcık da peynir koydu.
Yeşil sebzelerle, özellikle de demir içeren ıspanakla peynir veya yoğurt çok yanlış bir seçim, çünkü kalsiyumla demir aynı anda vücuda alınmıyor maalesef. Demir kalsiyumu, kalsiyum da demiri öldürüyor. Ama eşimi bu seferlik kırmadım.
Bu arada, eşimin bu otu tanıması çok canımı sıktı doğrusu. Erzurumlu bir adam nasıl oluyordu da benim bilmediğim bir otu biliyordu? Olacak iş değildi. Maraşlı olan Pınar da tanıyınca, otu araştırdım. Soğuk bölgelerde yetişiyormuş. Elbette öyle olması gerekirdi zaten, yoksa ben mutlaka tanırdım. Erzurum, Bayburt ve Sivas’a özgü yemekleri varmış çirişin. Hipertansiyona ve kolesterole iyi geliyormuş.
Wikipedi’den: Çiriş ya da Çiriş otu (Asphodelus), Asphodelaceae familyasından Asphodelus cinsinin oluşturan bitki türlerinin ortak adı. Mart ve Nisan aylarında yeşil yaprakları topraktan yeni çıkarken dağlardan toplanan çiriş otu sebze olarak satılır ve çok miktarda tüketilir. Çirişli börek, çorba, sulu yemek ve pilav yapılır. Kendine has bir kokusu vardır.
Biz denedik, çok sevdik. Mutlaka deneyin, seveceksiniz.
Afiyet olsun
Malzemeler:
6 tane yufka
Yarım kg çiriş otu
Yarım kg ıspanak
5-6 tane yeşil soğanın yaprakları
1 kuru soğan
1 çay bardağı sıvıyağ
1 çay bardağı yoğurt
1 yumurta beyazı (sarısı üzerine)
Yarım çay kaşığı karbonat
Tuz
Baharat (karabiber, kırmızıbiber vs)
Üzeri için susam, çörek otu
Yapılışı:
Otları ayıklayıp yıkadıktan sonra, bir tencerede önce kuru soğanı, sonra sırasıyla yeşil soğan, çiriş ve ıspanağı kavurun. Sevdiğiniz baharatı ve tuzu da ekleyip soğumaya bırakın.
Bir kasede sıvıyağı, yoğurdu, yumurta akını ve karbonatı iyice çırpın. Bir yufkayı tezgaha serin. İçine hazırladığınız harçtan fırçayla sürün. İkinci yufkayı da birincinin üzerine serin. Onun da üzerine harç sürün. Yufkayı 12 eşit üçgen parçaya bölüp, geniş tarafına hazırladığınız otlu karışımdan koyup sigara böreği gibi sarın. Tek yufkayla yapmak isteyebilirsiniz, ama otlu karışım hem yoğun bir kıvama, hem de yoğun bir tada sahip olduğu için 2 yufka ancak yetiyor.
Börekleri tepsiye dizip üzerine yumurta sarısı da sürdükten sonra, susam ve çörek otuyla süsleyin. 200 derecelik fırında üzerleri kızarana kadar pişirin.
Afiyet olsun…
